W ramach badań ankietowych, których celem było pogłębienie analizy zagadnień omawianych w projekcie BADGE- Business Advice and Guidance training for women Entrepreneurs (pol. Szkolenia z doradztwa biznesowego dla kobiet przedsiębiorców), finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Leonardo da Vinci Transfer Innowacji, zapytano ponad 150 respondentek o ich dochody. W tej grupie znalazły się zarówno kobiety prowadzące działalność gospodarczą (53 respondentki), jak i nie planujących tego (91 respondentek). W grupie pań nie planujących podjęcia działalności gospodarczej, średni poziom uzyskanych dochodów był o ponad 2 600 zł niższy w porównaniu ze średnim dochodem uzyskiwanym w grupie kobiet prowadzących działalność (Tabela 1).
Tabela 1. Statystyki opisowe dla rozkładu dochodów w obu grupach kobiet
 |
Me | Mo | Q1 | Q3 | Q1-Q3 | ζ | |
| Nie planujące | 3041 | 2600 | 2500 | 2000 | 3500 | 1500 | 167 |
| Prowadzące | 5698 | 4700 | 5000 | 3000 | 6791 | 3791 | 554,1 |
| 1 Decyl | 9 Decyl | V | ϭ2 | ϭ | A | K | |
| Nie planujące | 1500 | 5500 | 50,9 | 2399744 | 1549,1 | 1,4 | 1,7 |
| Prowadzące | 2500 | 11000 | 70,8 | 16273670 | 4034,1 | 2,2 | 5,9 |
Oznaczenia: w artykule przyjęto następujące oznaczenia dla omawianych wielkości statystycznych: – dochód średni, Me – mediana, Mo – modalna, Q1 – pierwszykwartyl, Q3 – trzecikwartyl, ζ – błąd, V – współczynnik zmienności, ϭ2 – wariancja, ϭ – odchylenie standardowe, A – współczynnik asymetrii, K – współczynnik kurtozy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań.
Mediana dochodu, a więc wartość środkowa, była o ponad 2 000 zł wyższa w grupie kobiet prowadzących działalność. Najczęściej deklarowaną wartością dochodu (modalna) w grupie kobiet nie prowadzących działalności było 2 500 zł, podczas gdy w grupie pań prowadzących firmy – wartość ta była dwukrotnie wyższa. Analiza pierwszego i trzeciego kwartyla oraz różnicy między nimi wskazuje na duże zróżnicowanie i rozpiętość dochodów w grupie pań prowadzących działalność. Różnica między kwartylami w tym ostatnim przypadku jest ponad dwukrotnie wyższa niż w odniesieniu do kobiet nie planujących założenia własnej działalności gospodarczej. Analiza wartości decyli wskazuje, że w przypadku 10% gospodarstw w obu badanych grupach, wartość uzyskanego dochodu była o 500 zł niższa niż w przypadku pierwszego kwartyla. Różnica między wartością trzeciego kwartyla a dziewiątym decylem w obu grupach nie jest już tak spójna i wynosi: 2 000 zł w grupie pań nie planujących zakładania własnej działalności gospodarczej oraz ponad 4 200 zł w grupie pań prowadzących działalność gospodarczą. Oznacza to duże zróżnicowanie dochodowe w tej ostatniej grupie. Potwierdzają to także wartości odchylenia standardowego (s), które jest ponad dwu i półkrotnie wyższe w grupie kobiet prowadzących firmy. Wartość współczynnika zmienności (V) wskazuje, że w obu grupach zróżnicowanie dochodów jest statystycznie istotne (>10%). Wartość współczynnika asymetrii rozkładu dochodów (A) w grupie kobiet prowadzących działalność gospodarczą jest prawie dwukrotnie wyższy niż w przypadku kobiet nie planujących jej prowadzenia. Oznacza to wyższą asymetrię rozkładu w tej grupie kobiet, choć w obu przypadkach jest to asymetria prawostronna. Ostatni z kluczowych parametrów opisowych rozkładu dochodów w analizowanych grupach – współczynnik kurtozy – wskazuje na większą koncentrację dochodów kobiet prowadzących firmy. Potwierdza to też obserwacja wzrokowa wykresów rozkładów w obu grupach (Wykres 1 i 2).
Wykres 1. Rozkład dochodów w grupie kobiet nie planujących założenia działalności gospodarczej
Wykres 2. Rozkład dochodów w grupie kobiet prowadzących działalność gospodarczą
Symulację rozkładów dochodów w obu badanych grupach przeprowadzono z wykorzystaniem dwuparametrycznego rozkładu log-normalnego, który jest stosowany najczęściej w przypadku analizy rozkładu dochodów (Kot, 1999, s. 41), a jego funkcja gęstości wyraża się wzorem:
(1)
W przypadku rozkładu dochodów pań nie planujących założenia własnej działalności gospodarczej najwyższy procent obserwowanych wskazań dochodu znajdował się w przedziale między 2 500 a 3 000 zł (19,7% obserwacji). Dochody do tej wartości stanowiły 68,6% wszystkich obserwacji (mediana kształtowała się na poziomie 2 600 zł).
W przypadku rozkładu dochodów pań prowadzących własną działalność gospodarczą najwyższy procent obserwowanych wskazań dochodu znajdował się w przedziale między 2 000 a 4 000 zł (35,8% obserwacji). Dochody do tej wartości stanowiły 41,5% wszystkich obserwacji (mediana kształtowała się na poziomie 4 700 zł).
Analiza rozkładów w obu grupach wskazuje, że kobiety prowadzące własną działalność gospodarczą uzyskują statystycznie częściej wyższe dochody niż panie nie prowadzące działalności.
Przypisy:
Kot S.M. (red.), 1999, Analiza ekonometryczna kształtowania się płac w Polsce w okresie transformacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.